Nghệ nhân Phạm Thế Anh – Người sáng tạo dòng gốm Hồng Sa mang hồn Việt

Trong kho tàng gốm Việt, nơi Bát Tràng ngàn năm vang danh với lửa và đất, nghệ nhân Phạm Thế Anh nổi lên như một dấu ấn đặc biệt. Ông là người đã khai sinh dòng gốm Hồng Sa. Đây là loại gốm mang sắc đỏ nâu trầm ấm, tượng trưng cho hồn đất Việt và tinh thần sáng tạo không ngừng của người nghệ nhân đương đại. Không chỉ làm giàu thêm bản đồ gốm Bát Tràng bằng những sản phẩm độc bản tinh xảo, Phạm Thế Anh còn gửi gắm vào từng tác phẩm câu chuyện về truyền thống, sự kiên nhẫn và khát vọng nâng tầm di sản Việt trên trường quốc tế.

1. Tổng quan về nghệ nhân Phạm Thế Anh 

Nghệ nhân Phạm Thế Anh là một trong những gương mặt nổi bật nhất trong thế hệ nghệ nhân trẻ của làng gốm Bát Tràng. Anh sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống 4 đời làm gốm. Ngay từ nhỏ, anh đã quen với mùi đất, tiếng xoay bàn và ngọn lửa lò nung đỏ rực. Đây cũng chính là những thứ ăn sâu vào máu thịt và hình thành nên niềm đam mê sâu sắc với nghề.

Năm 1993, Phạm Thế Anh chính thức bước vào con đường làm gốm chuyên nghiệp. Không đi theo lối mòn truyền thống, anh lựa chọn con đường riêng. Việc kết hợp kỹ thuật cổ với tư duy hiện đại đã giúp người nghệ nhân trẻ khám phá những giới hạn mới của chất liệu và tạo hình.

Một trong những dấu ấn lớn nhất trong sự nghiệp của anh chính là việc phát minh ra dòng gốm Hồng Sa. Đây là loại gốm đặc biệt, được chế tác từ phù sa sông Hồng. Đây tưởng chứng như chất liệu bình thường nhưng lại mang giá trị văn hóa Việt Nam rất lớn. Nhờ cách xử lý đất độc đáo, phối màu men tinh tế, và kỹ thuật nung riêng biệt, Hồng Sa ra đời với vẻ đẹp rất riêng: ấm trầm, mộc mạc, đậm chất Việt.

Không dừng lại ở đó, Phạm Thế Anh còn không ngừng nghiên cứu, thử nghiệm với men rạn cổ, men tro, men hỏa biến… Các tác phẩm của anh thể hiện sự cân bằng giữa truyền thống và đổi mới, giữa vẻ đẹp hình khối và chiều sâu văn hóa.

Nhờ tay nghề điêu luyện và tư duy khác biệt, anh đã góp phần nâng tầm gốm Bát Tràng trên thị trường quốc tế. Sản phẩm của anh được trưng bày ở nhiều triển lãm lớn, được các nhà sưu tầm trong và ngoài nước đánh giá cao.

Hiện nay, Phạm Thế Anh được xem là một trong những nghệ nhân có ảnh hưởng lớn nhất của Bát Tràng đương đại. Không chỉ là người làm gốm, anh còn là người truyền cảm hứng, truyền nghề, góp phần giữ lửa và làm mới tinh hoa gốm Việt.

2. Những dấu son trên hành trình gốm sứ của nghệ nhân Phạm Thế Anh 

Trong hành trình miệt mài với nghề gốm, nghệ nhân Phạm Thế Anh không chỉ tạo dấu ấn bằng kỹ thuật và sáng tạo, mà còn được ghi nhận bằng nhiều giải thưởng và danh hiệu cao quý ở cả trong nước và quốc tế. Những cột mốc dưới đây chính là minh chứng cho tài năng, tâm huyết và đóng góp bền bỉ của anh với nghệ thuật gốm Việt.

• Nghệ nhân Hà Nội: Phạm Thế Anh được trao tặng danh hiệu “Nghệ nhân Hà Nội”, ghi nhận những đóng góp xuất sắc trong việc bảo tồn và phát huy nghề thủ công truyền thống. Đây là một trong những danh hiệu danh giá nhất dành cho các nghệ nhân đang sinh sống và làm việc tại thủ đô.
• Bàn tay vàng ngành Gốm: Với kỹ thuật chế tác điêu luyện, đặc biệt là trong xử lý đất, tạo hình và nung men, anh được vinh danh là “Bàn tay vàng ngành Gốm” – danh hiệu tôn vinh những cá nhân có tay nghề thượng thừa và khả năng sáng tạo vượt bậc trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ.
• Doanh nhân tiêu biểu châu Á - Thái Bình Dương: Không chỉ dừng lại ở vai trò nghệ nhân, Phạm Thế Anh còn là một doanh nhân sáng tạo, biết kết nối giá trị truyền thống với thị trường hiện đại. Anh từng được trao danh hiệu “Doanh nhân tiêu biểu khu vực châu Á - Thái Bình Dương”, nhờ đóng góp nổi bật trong việc đưa sản phẩm gốm thủ công Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương và xây dựng thương hiệu gốm có giá trị văn hóa.
• Giải Bạc tại Festival Huế: Tại Festival Huế tác phẩm của Phạm Thế Anh đã giành Giải Bạc. Điều này cũng cho thấy sự công nhận từ giới chuyên môn cũng như công chúng đối với giá trị nghệ thuật và kỹ thuật gốm Hồng Sa.
• Danh hiệu do UBND thành phố Hà Nội trao tặng: Năm 2017, nghệ nhân Phạm Thế Anh được UBND TP. Hà Nội tôn vinh vì những đóng góp tiêu biểu trong bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống. Đây không chỉ là sự ghi nhận về mặt chuyên môn mà còn là lời tri ân của chính quyền thành phố dành cho một người đã gắn bó và làm rạng danh nghề tổ.

Những dấu son ấy không chỉ là thành tích cá nhân, mà còn là nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ trong làng gốm Bát Tràng tiếp tục giữ gìn và phát triển tinh hoa gốm Việt trong thời đại mới.

3. Hành trình sáng tạo Gốm Hồng Sa của Nghệ nhân Phạm Thế Anh 

Hành trình tạo nên gốm Hồng Sa là kết quả của hơn 25 năm miệt mài nghiên cứu và thử nghiệm không ngừng nghỉ của nghệ nhân Phạm Thế Anh. 

Xuất phát từ tình yêu quê hương và mong muốn gìn giữ tinh hoa gốm Việt, anh lấy cảm hứng từ phù sa sông Hồng. Đây là loại đất giàu khoáng chất và lịch sử để phát triển dòng gốm mang tên Hồng Sa. 

Với sự kết hợp khéo léo giữa phù sa, đất sét trắng và cao lanh đã tạo nên một loại nguyên liệu có khả năng kết khối đặc biệt. Những chiếc ấm trà Hồng Sa có khả năng giữ hương vị trà trọn vẹn và trà không bị thiu dù sử dụng trong nhiều ngày. 

Trải qua hàng trăm lần thử lửa, từng mẻ gốm được nung ở nhiệt độ trên 1200°C, ông cho ra đời những sản phẩm ấm trà màu men mộc mạc, hoài cổ, không dùng đến hóa chất hay màu công nghiệp.

Không chỉ được yêu thích trong nước, gốm Hồng Sa đã chinh phục được thị trường khó tính như Nhật Bản. Từ đây mở ra hướng phát triển mới cho nghề gốm truyền thống Bát Tràng. Hồng Sa hiện tại không chỉ là một dòng sản phẩm mà còn là câu chuyện của một hành trình của đam mê và quảng bá bản sắc Việt.

3.1. Đặc điểm bộ ấm trà Hồng Sa: 

• Khả năng kết khối đặc biệt, giữ tinh chất trà, không bị thiu trà. 
• Màu men tự nhiên, hoài cổ, chịu nhiệt tốt trên 1200°C.
• Được thị trường Nhật Bản đón nhận và hợp tác chuyển giao công nghệ. 

3.2. Ảnh hưởng và hội nhập quốc tế:

• Gốm Hồng Sa xuất khẩu thành công sang Nhật Bản với hàng triệu sản phẩm.
• Được hỗ trợ đào tạo & công nghệ từ Nhật.
• Góp mặt trong các triển lãm lớn như Festival Huế, Văn Miếu Quốc Tử Giám.
• Được xem là “người trẻ kế thừa và nâng tầm làng gốm Bát Tràng”.

4. Tư tưởng và chia sẻ của nghệ nhân Phạm Thế Anh 

“Tôi sinh ra và lớn lên tại Bát Tràng. Từ nhỏ đã quen với đất sét, lò nung, và những ngày dài cha mẹ lặng lẽ bên bàn xoay gốm. Nối nghiệp cha ông là điều gần như hiển nhiên. Nhưng tôi không chỉ muốn giữ nghề – tôi muốn làm mới nó, phát triển nó, đưa sản phẩm làng nghề đi xa hơn.” – nghệ nhân Phạm Thế Anh chia sẻ.

Với anh, lao động chăm chỉ và đam mê là hai yếu tố cốt lõi. Trong suốt hơn 25 năm gắn bó với nghề gốm, anh chưa từng cho phép mình ngơi nghỉ. Từ việc tự tay tuyển chọn nguyên liệu, mày mò công thức men mới, đến thử nghiệm các kỹ thuật nung độc đáo. Nhìn chung, mỗi công đoạn đều được anh thực hiện bằng tất cả trái tim và sự kiên định.

Anh cho biết: “Tôi không có bí quyết gì cao siêu. Làm việc chăm chỉ mỗi ngày, làm bằng cái tâm - đó là con đường duy nhất dẫn tôi đến những gì mình có hôm nay.”

Triết lý sống và làm nghề của Phạm Thế Anh thể hiện rõ trong từng sản phẩm: mộc mạc nhưng sâu sắc, gần gũi nhưng đầy tính nghệ thuật. Anh luôn đề cao giá trị cốt lõi của nghề gốm truyền thống, nhưng không ngại đổi mới, sáng tạo để gốm Việt có chỗ đứng trên thị trường hiện đại.

Với nghệ nhân Phạm Thế Anh, mỗi khối đất không chỉ là nguyên liệu, mà còn là linh hồn của một dòng chảy văn hóa. Anh không đơn thuần làm gốm – anh đang thổi hồn vào đất, viết tiếp câu chuyện của làng nghề Bát Tràng bằng chính bàn tay và tư tưởng của mình.

- Xem thêm các bài viết khác về các nghệ nhân Bát Tràng.

Kết luận

Từ xuất phát điểm khiêm tốn tại Bát Tràng, nghệ nhân Phạm Thế Anh đã vươn lên bằng đôi bàn tay tài hoa và ý chí không ngừng học hỏi, đổi mới. Sự ra đời của dòng gốm Hồng Sa, các danh hiệu uy tín trong và ngoài nước, cùng tư tưởng nghề nghiệp vững vàng chính là minh chứng sống động cho một hành trình bền bỉ, bản lĩnh và đầy cảm hứng. Anh không chỉ góp phần làm rạng danh làng nghề truyền thống, mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ tiếp bước trên con đường nghệ thuật thủ công.

• 🌐 Website: https://gomsusangtao.vn
• 📘 Fanpage: facebook.com/GOMSUSANGTAOVIETNAM
• 📱 Zalo OA: https://zalo.me/gomsusangtao
• ☎ Hotline: 0912 409 299
• 📍 Văn phòng: 06 Chế Lan Viên, P. Tây Thạnh, Q. Tân Phú, TP. Hồ Chí Minh
• 🏭 Xưởng sản xuất: Làng gốm Bát Tràng, Gia Lâm, Hà Nội