4 Điều bạn cần biết về đại hội công đoàn các cấp

1.1. Khái niệm về đại hội Công đoàn các cấp

Đại hội Công đoàn các cấp là hình thức sinh hoạt chính trị trọng thể và có tính chất quyết định cao nhất trong hệ thống tổ chức Công đoàn Việt Nam ở mỗi cấp. Đại hội được tổ chức định kỳ theo nhiệm kỳ quy định, với mục đích tổng kết, đánh giá kết quả hoạt động công đoàn trong nhiệm kỳ trước và đề ra phương hướng, nhiệm vụ cho nhiệm kỳ mới. Đây là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thể hiện rõ tính dân chủ, công khai, minh bạch và sự tham gia tích cực của cán bộ, đoàn viên công đoàn.

Đại hội Công Đoàn Việt Nam lần thứ XIII ( Nguồn: Thư viện Pháp Luật )

Đại hội Công đoàn các cấp được tổ chức theo đúng quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam, đảm bảo tính nghi lễ, trang trọng và thực hiện đúng các nguyên tắc tổ chức công đoàn.

1.2. Mục đích và yêu cầu của đại hội Công đoàn các cấp

Đại hội công đoàn không chỉ là dịp tổng kết, kiểm điểm mà còn là cơ hội để đổi mới tư duy, phương thức hoạt động của tổ chức công đoàn. Mục đích và yêu cầu cơ bản của đại hội bao gồm:

• Đánh giá toàn diện tình hình thực hiện nghị quyết đại hội công đoàn nhiệm kỳ trước và các nghị quyết của công đoàn cấp trên.

• Xác định phương hướng, mục tiêu, giải pháp cụ thể cho nhiệm kỳ tới, phù hợp với tình hình thực tế và yêu cầu phát triển.

• Bầu ra Ban Chấp hành công đoàn mới, đảm bảo tính kế thừa và đổi mới; lựa chọn những cán bộ có năng lực, uy tín, trách nhiệm.

• Tăng cường nhận thức chính trị, tinh thần trách nhiệm và sự gắn bó của đoàn viên đối với tổ chức công đoàn.

• Thống nhất ý chí và hành động để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị và công đoàn.

Công tác chuẩn bị Đại hội Công đoàn các cấp là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng, hiệu quả của Đại hội. Việc chuẩn bị toàn diện, bài bản, đúng tiến độ sẽ bảo đảm Đại hội được tổ chức theo đúng quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam, đúng tinh thần chỉ đạo của cấp ủy Đảng, tạo khí thế thi đua sôi nổi trong đoàn viên, người lao động và toàn thể cán bộ công đoàn.

2.1. Chuẩn bị hệ thống văn bản phục vụ Đại hội

Việc chuẩn bị đầy đủ, đúng quy định các văn bản phục vụ Đại hội là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo Đại hội được tổ chức chặt chẽ, đúng trình tự, nguyên tắc. Các loại văn bản cần được xây dựng, hoàn thiện bao gồm:

• Kế hoạch tổ chức Đại hội: Là văn bản chỉ đạo tổng thể, xác định nội dung, thời gian, lộ trình các bước chuẩn bị và tổ chức Đại hội.

• Báo cáo tổng kết hoạt động Công đoàn nhiệm kỳ qua: Đánh giá toàn diện kết quả thực hiện nghị quyết Đại hội nhiệm kỳ trước, chỉ ra những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm.

• Phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ mới: Xác định mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm, các giải pháp thực hiện trong nhiệm kỳ tới; phản ánh được tư duy đổi mới và sát với tình hình thực tế.

• Báo cáo kiểm điểm của Ban Chấp hành: Thể hiện tinh thần tự phê bình và phê bình, đánh giá vai trò lãnh đạo của tập thể Ban Chấp hành, trách nhiệm của từng thành viên trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị.

• Báo cáo thẩm tra tư cách đại biểu: Kiểm tra, xác nhận tính hợp lệ của các đại biểu dự Đại hội (áp dụng đối với đại hội đại biểu).

• Chương trình Đại hội và quy chế làm việc của Đại hội: Quy định cụ thể nội dung, thời gian, cách thức tiến hành các phiên họp; xác định rõ trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của đại biểu.

• Chương trình điều hành của Đoàn Chủ tịch: Xây dựng chi tiết kịch bản, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên Đoàn Chủ tịch điều hành Đại hội hiệu quả, đúng nội dung, đúng thời gian.

• Dự thảo Nghị quyết Đại hội: Văn bản thể hiện ý chí, nguyện vọng của đoàn viên công đoàn; xác định những chỉ tiêu chủ yếu, định hướng hành động trong nhiệm kỳ mới.

• Đề án nhân sự Ban Chấp hành khóa mới: Xây dựng trên nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, đúng quy trình, đảm bảo tiêu chuẩn, cơ cấu và khả thi về nhân sự.

• Văn bản phát biểu khai mạc, bế mạc Đại hội: Thể hiện tư tưởng chỉ đạo, đánh giá khái quát tình hình và truyền tải thông điệp, quyết tâm hành động trong toàn thể Đại hội.

2.2. Thành lập các tiểu ban giúp việc chuẩn bị Đại hội

Ban Chấp hành công đoàn triệu tập Đại hội chịu trách nhiệm thành lập các tiểu ban giúp việc nhằm đảm bảo tiến độ, chất lượng công tác chuẩn bị. Các tiểu ban cần được thành lập tùy theo quy mô, đặc điểm của cấp công đoàn, bao gồm:

a) Tiểu ban Nội dung

• Chủ trì xây dựng các dự thảo văn kiện trình Đại hội.

• Hướng dẫn công đoàn cấp dưới xây dựng báo cáo Đại hội đúng nội dung, cấu trúc và yêu cầu.

• Tổng hợp ý kiến góp ý vào dự thảo văn kiện.

• Biên soạn các văn bản phục vụ điều hành Đại hội.

b) Tiểu ban Nhân sự

• Xây dựng Đề án nhân sự Ban Chấp hành khóa mới, Ủy ban Kiểm tra, đoàn đại biểu dự Đại hội cấp trên (nếu có).

• Chuẩn bị hồ sơ nhân sự và tài liệu phục vụ công tác bầu cử tại Đại hội.

• Hướng dẫn các bước quy trình giới thiệu, bầu cử nhân sự đúng quy định.

• Tổng hợp và thẩm tra tư cách đại biểu dự Đại hội.

c) Tiểu ban Tuyên truyền

• Xây dựng kế hoạch tuyên truyền trước, trong và sau Đại hội.

• Tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị, phát động thi đua chào mừng Đại hội.

• Biên soạn tài liệu tuyên truyền, thiết kế panô, áp phích, khẩu hiệu.

• Chủ trì phối hợp các cơ quan báo chí, truyền thông để đưa tin về Đại hội.

d) Tiểu ban Tổ chức – Hậu cần

• Bố trí địa điểm tổ chức, chuẩn bị trang thiết bị, âm thanh, ánh sáng, cơ sở vật chất phục vụ Đại hội.

• Tổ chức đón tiếp đại biểu, in ấn tài liệu, thẻ đại biểu, giấy mời, phiếu bầu.

• Chuẩn bị phương án hậu cần, ăn ở, y tế, đảm bảo an ninh trật tự trong thời gian diễn ra Đại hội.

2.3. Chuẩn bị nhân sự Ban Chấp hành và các chức danh chủ chốt

Công tác chuẩn bị nhân sự là nhiệm vụ then chốt, mang tính chiến lược, quyết định đến chất lượng hoạt động của tổ chức Công đoàn trong cả nhiệm kỳ.

a) Yêu cầu, nguyên tắc xây dựng nhân sự

• Tuân thủ đúng Điều lệ Công đoàn Việt Nam, Hướng dẫn số 03/HD-TLĐ ngày 20/7/2022 của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

• Bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch, khách quan.

• Bảo đảm cơ cấu hợp lý giữa các giới, ngành nghề, địa bàn công tác, độ tuổi, giới tính, trình độ.

• Kết hợp hài hòa giữa kế thừa và đổi mới; chú trọng phát hiện, lựa chọn cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ là người dân tộc thiểu số có triển vọng.

b) Tiêu chuẩn ủy viên Ban Chấp hành

• Có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, lối sống lành mạnh.

• Có uy tín trong đoàn viên, người lao động và trong tổ chức Công đoàn.

• Có kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng công tác công đoàn, khả năng tổ chức hoạt động và xử lý các tình huống thực tiễn.

• Có đủ sức khỏe, thời gian và điều kiện tham gia sinh hoạt, công tác.

c) Cơ cấu, số lượng Ban Chấp hành

• Công đoàn cơ sở: Từ 3 đến 15 ủy viên, tùy theo số lượng đoàn viên; nếu có trên 3.000 đoàn viên, có thể bố trí không quá 19 ủy viên.

• Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở: Không quá 27 ủy viên.

• Công đoàn ngành Trung ương, Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố: Không quá 39 ủy viên.

• Cơ cấu độ tuổi: đảm bảo tỷ lệ cán bộ dưới 40 tuổi đạt từ 20% trở lên; tỷ lệ nữ đạt từ 30% trở lên.

d) Nhân sự Ủy ban Kiểm tra Công đoàn

• Được chuẩn bị kỹ lưỡng, đúng quy trình; đảm bảo tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định.

• Không bố trí cán bộ làm công tác tài chính, kế toán hoặc giữ chủ tài khoản vào Ủy ban Kiểm tra.

• Số lượng ủy viên Ủy ban Kiểm tra: không quá 7 người đối với công đoàn cơ sở, nghiệp đoàn.

• Công đoàn cơ sở dưới 30 đoàn viên: không bắt buộc thành lập Ủy ban Kiểm tra, có thể cử 1 ủy viên Ban Chấp hành phụ trách công tác kiểm tra.

2.4. Công tác tuyên truyền, thi đua chào mừng Đại hội

Hoạt động tuyên truyền đóng vai trò quan trọng trong việc tạo không khí phấn khởi, tin tưởng, lan tỏa tinh thần trách nhiệm trong đoàn viên, người lao động hướng tới Đại hội.

• Xây dựng kế hoạch và tổ chức tuyên truyền với nhiều hình thức phong phú, phù hợp như: tuyên truyền trực quan, trên các phương tiện truyền thông, thông qua sinh hoạt công đoàn, sinh hoạt chi tổ...

• Phát động các đợt thi đua cao điểm trong cán bộ, đoàn viên, người lao động lập thành tích chào mừng Đại hội.

• Tổ chức các hội thi, hội thao, hội diễn văn nghệ, tọa đàm, triển lãm thành tựu công đoàn... nhằm nâng cao đời sống tinh thần và gắn kết tổ chức Công đoàn với đoàn viên, người lao động.

3. Công tác tổ chức đại hội

Công tác tổ chức Đại hội Công đoàn các cấp là nhiệm vụ trung tâm, có ý nghĩa quyết định đến chất lượng, hiệu quả của Đại hội. Việc tổ chức cần được triển khai nghiêm túc, đúng quy trình, bảo đảm dân chủ, đúng Điều lệ, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của tổ chức công đoàn và cán bộ, đoàn viên.

3.1. Chương trình nghị sự của Đại hội

Chương trình nghị sự được xây dựng khoa học, đầy đủ, phù hợp với quy định và tình hình thực tế. Một chương trình Đại hội mẫu bao gồm các nội dung chủ yếu sau:

• Chào cờ (quốc ca - công đoàn ca).

• Tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu.

• Bầu Đoàn Chủ tịch, Đoàn Thư ký, Ban Thẩm tra tư cách đại biểu (nếu là Đại hội đại biểu).

• Diễn văn khai mạc Đại hội.

• Thông qua chương trình, quy chế làm việc của Đại hội.

• Báo cáo thẩm tra tư cách đại biểu (nếu là Đại hội đại biểu).

• Báo cáo tổng kết hoạt động công đoàn nhiệm kỳ qua và phương hướng, nhiệm vụ nhiệm kỳ mới.

• Báo cáo kiểm điểm Ban Chấp hành đương nhiệm.

• Thảo luận các văn kiện Đại hội.

• Phát biểu của đại biểu công đoàn cấp trên, cấp ủy Đảng, chính quyền, chuyên môn.

• Tổ chức bầu cử theo quy trình (Ban Chấp hành, đại biểu dự Đại hội cấp trên...).

• Thông qua Nghị quyết Đại hội.

• Bế mạc, chào cờ.

3.2. Một số lưu ý trong quá trình tổ chức Đại hội